قیام شیعیان بحرین، علیه حذف یارانه ها

قیام شیعیان بحرین، علیه حذف یارانه ها

اشپیگل آنلاین ــ ترجمه رضا نافعی

روز جمعه چندین هزار تن از مردم بحرین، در پایتخت این کشور در مراسم خاکسپاری   جان‌باختگان اعتراضات روز پنجشنبه شرکت کردند.

در پی سرکوب تظاهرات اعتراضی مردم درروز پنجشنبه  که در «میدان مروارید» منامه رخ داد، چهار تن کشته، ۲۳۱ نفر مجروح و ده‌ها تن دیگر بازداشت شده بودند.

این جزیره کوچک مشکلات بزرگی دارد. بحرین در قیاس با عربستان سعودی وضع خوبی ندارد: در حالی که عربستان روزی 10 میلیون بشکه نفت صادر می کند، صادرات نفت بحرین فقط به روزی 30 هزار بشکه محدود است و پیش بینی می شود که طی 25 سال آینده چاه های آن خشک خواهند شد.

بحرین با توجه به دوران کوتاهی که هنوز از ثروت نفت برخوردار است، از سال 2008 شروع به تغییر ساختار اقتصادی خود کرد. در سال 2008 ولیعهد بحرین سال 2030 را سال تحقق رویاها اعلام کرد. ولی برنامه تحولات اقتصادی بسیار به کندی پیش می رود. هنوز هم 70 تا 80 در صد از در آمد جزیره از فروش نفت تامین می شود. جمعیت بحرین 500 هزار نفر است که 70 در صد آنها شیعه هستند.

بازنده تحولات مدرن در بحرین قشر پائینی جامعه، یعنی شیعیان هستند. اکثریتی که  فاقد تحصیلات و توانائی های لازم برای انجام کارهائی هستند که صنایع مالی بحرین که باشتاب رو به گسترش است به آن نیاز دارد. حکومت اقلیت سنی بر آنها پیوسته منشاء تشنجات بوده است. یازده سال پیش بحرین اعلام کرد که حکومت بحرین مشروطه سلطنتی است و کشور بر اساس تصمیمات مجلس اداره می شود. اما ترکیب نمایندگان مجلس 40 نفری بحرین  چنان است که بیش از نیمی از نمایندگان عضو خانواده سلطنتی هستند و آنها با آراء خود می توانند مانع تصویب هر طرح قانونی گردند که به سود آنها نباشد. افزون بر این، تقسیم بندی حوزه های انتخاباتی  چنان است که مناطق یزرگ شیعی نشین یک حوزه انتخاباتی محسوب می گردد و مناطق سنی نشین به حوزه های کوچک تقسیم شده است و در نتیجه تعداد نمایندگان اقلیت سنی همیشه بیشتر از نمایندگان اکثریت شیعی است. گر چه حکومت پارلمانی به نظر می رسد ولی اقلیت سنی سلطنتی  پیوسته خواست های خود را بر اکثریت مردم تحمیل و بر آن حکومت کرده است و این امر همواره منشاء اعتراضات و تشنج بوده است.

این اختلافات در سالهای گذشته همواره شدید تر نیز شده است: زیرا بر خلاف نخبگان سنی، شیعیان یعنی اکثریت جمعیت بحرین  از حدف یارانه های دولتی سخت در رنج اند. از این رو از سال 2009 ساکنان شیعی روستا ها بارها دست به اعتراض زده اند. و اینک تحت تاثیر قیام های مصر و تونس باز مردم به اعتراض برخاسته اند.

صاحبان قدرت در بحرین می کوشند تا بحران را به طریق خاص خود حل کنند، به این معنی که خانواده شیخ در سال های گذشته صدها هزار کارگر سنی از کشورهائی چون اردن، پاکستان و هند به بحرین وارد کرده است و شرایط آسانی برای دادن تبعیت بحرین به آنها فراهم آورده و به این صورت بر تعداد رعایای سنی و تابع خود افزوده است.

ولی اپوزیسیون شیعه با این استراتژی، که بخشی از انگیزه آن افزایش شمار سنیان است نیز مخالف است. خارجیانی که از این طریق به بحرین جلب شده اند از امتیازات ویژه برخوردارند و تبدیل به عمال رژیم شده اند. گویا در درگیری های روزهای اخیر رژیم بحرین برای تاراندن اعتراض کننذگان از میدان مرکزی منامه، موسوم به میدان لوُلوُ( مروارید) ، که اکثرا شیعه بوده اند،  نیروهای امنیتی سنی به میدان آورده است.

نیکلاس کریستف، نویسنده نیویورک تایمز، در گزارش خود برای آن روزنامه نوشت «بسیاری از مردم بحرین از این که شیخ، برای حمله به بحرینی ها مزدوران خارجی، پاکستانی، هندی و سوریائی استخدام کرده است، سخت خشمگین اند». و پیش بینی می کند که پس از آنچه که در این هفته رخ داد، شیخ حمد دیگر هرگز نخواهد توانست این خطای خود را جبران کند، او حیثیت خود را از دست داد، و   نخواهد توانست اعتبار از دست رفته را بار دیگر به دست آورد».

نخبگان سنی در بحرین، ایران را مسئول آشوب ها می دانند. ایران قرن هاست که با بحرین مناسبات بازرگانی دارد. امروز هم هزارن نفر از اعقاب بازرگانان ایرانی ساکن منامه هستند…

6 هزار سرباز آمریکائی

اشپیگل می نویسد: ولی به رغم شورش های این هفته شیخ بحرین نباید نگران تاج و تخت خود باشد: زیرا هم پیمان نیرومندی دارد.  اهمیت استراتژیک بحرین برای  آمریکا   زباد است. این جزیره از سال 1995 پایگاه ناوگان پنجم نیروی دریائی آمریکاست. آمریکا از بحرین نه تنها بر  مجموع حمل و نقل نفت در خلیج فارس نظارت می کند بلکه   با 6 هزار سرباز که در چند کیلومتری سواحل جنوبی ایران مستقرکرده است ایران  را نیز زیر نظر دارد

البته هیلری کلینتون، وزیر خارجه آمریکا سخت نگران رویدادهای بحرین است  و به حکومت بحرین توصیه کرد که در رفتار خود سختی به خرج ندهد.  پنتاگون نیز  توصیه کرد که از اعمال خشونت دوری  شود.

بنا به گفته علی الاحمد  عضو موسسه امور خلیج( قارس) به مجله تایم ، با پشتیانی آمریکا از شیخ بحرین، اپوزیسیون حد اکثر می تواند امیدوار به  اصلاحات باشد. » حکومت بحرین به تنهائی ضعیف است و اگر از حمایت آمریکا و عربستان برخوردار نباشد  سیخ  باید طی جند روز فرار را بر قرار ترجیح دهد» .

ولی شیخ بحرین نباید زیاد هم به حمایت آمریکا مطمئن باشد: در همین هفته های اخیر آمریکا  نشان داد که اگر ضرورت حکم کند . حتی مهمترین هم پیمان خود در جهان عرب را نیز در سراشیب سقوط رها می کند.

اما هنوز کار به آنجا نرسیده است.   ریاض بیم آن دارد که  تحولات در جزیره کوچک بحرین الهام بخش اقلیت شیعه برای قیام در خود عربستان گردد. گروه های بزرگی از شیعیان ساکن  بخش نفت خیز در شرق عربستان هستند  که در سالهای گذشته بارها علیه حکومت مرکزی شورش کرده اند.

شاهزاده طلال بن عبدالعزیز برادر ناتنی پادشاه عربستان روز پنجشنبه در بخش عربی بی بی سی گفت  آشوب ها و اعتراضات در منطقه می تواند برای پادشاه عربستان بسیار خطرناک گردد.

روز پنجشنبه در یمن نیز تظاهراتی علیه   علی عبدالله صالح  دیکتاتور یمن  رخ داد که به گزارش رسانه آمریکائی  » سی .  ان . ان . »  در نتیجه  حمله پلیس و نیروهای امنیتی  صالح به معترضان عده کثیری  از آنان مجروح  گشتند  و یک نفر نیز کشته شد.  روز پنجشنبه در حدود 1500 نفر، در صنعا، پایتخت یمن، طی تظاهراتی آرام و مسالمت آمیز، خواستار کناره گیری پرزیدنت علی عبدالله صالح شدند. به گفته شاهدان عینی   تظاهر کنندگان مورد حمله هوادار علی عبدالله صالح قرار گرفتند.

http://www.spiegel.de/politik/ausland/0,1518,druck-746147,00.html

http://www.spiegel.de/politik/ausland/0,1518,746247,00.html