قرقیزستان. افغانستان دومی در راه است؟


قرقیزستان

افغانستان دومی در راه است؟

روزنامه یونگه ولت- ترجمه رضا نافعی

طبق آمار رسمی، حاصل آشوب های قزقیزستان تاکنون 171 کشته و نزدیک به 1800 زخمی است، که بگفته ناظران ارقام واقعی از این بیشتر است. تاکنون دهها هزار نفر به ازبکستان گریخته اند. روز دوشنبه دست کم 100 هزار نفر قصد فرار به ازبکستان را داشته اند. شورای امنیت سازمان ملل آشوب را محکوم کرد و خواستار استقرار آرامش شد. میروسلاو ینکا نماینده سازمان ملل در بیشکک پایتخت قرقیزستان گفت آشوب نباید سبب شود رفراندم ماه ژوئن و انتخابات پارلمان که قرار است در ماه اکتبر انجام شود به تاخیر بیفتد.

چین با فرستادن چند هواپیما  اتباع خود را از قزقیزستان خارج کرد.

قرقیزستان یک کشور بسیار فقیر و کوهستانی  است و گرچه فقط 6 در صد از خاک آن قابل کشت و زرع است؛ معهذا کشاورزی هنوز مهمترین بخش فعال اقتصاد این کشور است. افزون بر این دارای منابع فلزات کمیاب، بویژه طلاست که مهمترین رقم بازرگانی خارجی آن محسوب می گردد. منابع نفت، گاز و زغال آن در حدی است که نیاز های داخلی را بر طرف کند.

اهمیت استراتژیک آن در موقعیت جغرافیائی آنست که در نزدیکی افغانستان قرار دارد و هم مرز با چین، قزاقستان، تاجیکستان و ازبکستان است. آمریکا و روسیه هر کدام یک پایگاه نظامی در آن دارند. 20 در صد از مجموع نیاز های نیروی نظامی آمریکا در جنگ هندوکش از طریق پایگاه مناس در قرقیزستان تامین می شود که هزار سرباز آمریکائی در آن مستقرند. در نتیجه آمریکا نیز نگران ادامه و سرانجام شورش در این کشور است.

پس از انقلاب باصطلاح » لاله ها » در سال 1995 که مبتکر و تامین کننده مخارج آن آمریکا بود،

تحت رهبری نورمانبک باکی یف، رئیس جمهور کودتا و به پیروی از دستورات غرب، اصلاحات نئو لیبرال اقتصادی در قرقیزستان صورت گرفت  که حاصل آن بیکاری مردم بود که با ارقامی نجومی افزایش یافت و تنگدستی مردم  به اوج رسید. این  مقدمات در عین حال  زمینه را برای رشد اسلامگرائی خشونت طلب فراهم آورد که موجب نگرانی آمریکا و بیم پیدایش افغانستان دوم درواشنگتن نیز شد.

همزمان با این رویدادها ، تضاد های اجتماعی بشکل اختلافات قومی، بویژه در منقطه اُوش، منطقه حاصلخیز جنوب غربی کشور، بروز کرد ، که منطقه نفوذ باکی یف و بستگان او بود.

از 5،5 میلیون جمعیت این کشور 64،9 در صد آن قرقیز هستند که اکثریت را تشکیل می دهند، پس از آن ازبک ها (با 13،8 %) روسها (  با 12،5%) دونگانها، اوکرائینی ها، اویغورها (رویهم  با 8،85%)   قرار دارند. از دیدگاه قرقیزها مسئله این است که ازبکها در کشور پراکنده نیستند، بلکه همه در آش،  حاصلخیز ترین منطقه کشور متمرکز هستند و در بعضی از نواحی حتی اکثریت را تشکیل میدهند. حتی در سال 1989 گروههای ازبک خواستار استقلال اُش و برخی نیز خواستار تسخیر آن توسط ازبکستان شدند.

از ماه آوریل سال جاری که باکی یف رهبر سابق » انقلاب لاله ای» بدلیل بی کفایتی، رشوه خواری، نقض خشن حقوق بشر و به خون کشیدن تظاهرات اعتراضی مردم،  از کشور فراری شد، منطقه اُوش که آنرا یک سلسله کوه از پایتخت (بیشکک)  و دیگر بخشهای کشور جدا می کند تا کنون روی آرامش ندیده است . دولت روسیه بدرستی نگران است که اگر جنگ داخلی آغاز گردد می تواند به تجزیه کشور منجر گردد.

وضعیت کنونی نیز چون سال 1990 بسیار پیچیده است. طبق گزارشهای جاری دسته های سازمان یافته تبهکار از سوی خویشان کی بایف هدایت می شوند، و گویا از سوی واحد های ارتشی نیز حمایت می گردند. اینها با بقتل رساندن هد فمند ازبک ها و قرقیز ها میخواهند دو قوم را بجان هم بیندازند و کشور را بی ثبات سازند.

Junge Welt/16.06.10/Teile une Hersche/ Rainer Rupp

یک پاسخ

  1. با سلام به رضای عزیز که جز نفع چیزی برای دیگران نیز ندارد والحق شایسته ی نام نافعی است
    نازنین دست روی نکته خیلی ظریفی گذاشته ای وعجب سر نخ هائی. را گیر می اری
    دستت پر بار باد
    با مهر تمام

بیان دیدگاه